Çocuklarda Psikososyal Gelişim Dönemleri

[Yagmurum_]

Kuramci Erikson a gore gelisim yasamin
tumune yayilmaktadir.Bu kuramcinin belirttigi gelisim evrelerinden
bazilari yas sinirlari kesin olmamakla beraber söyledir:

1-Oral dönem (0 – 1 yas...güven ya da güvensizlik):
Bu dönemde cocugun cevresiyle etkilesimi güven ya da
güvensizlik duygularinin yerlesmesinde etkilidir.Bebegin annesiyle
olan iliskisi onun herseyidir.Dolayisiyla bebegin ihtiyac ver
gereksinimlerinin karsilanmasi anne ile bebek arasinda karsilikli
anlayis ve guvenin olusmasini saglar. Bu temel duygunun gelisimi ise
ilerideki yillarda bieryin cevresiyle kurdugu ilsikilerde kendine guven
duymasi demektir.
Kendine guvenen kisiler kendi degerlerinin bilincinde olarak digerleriyle daha rahat ve sevgi dolu iliskiler kurarlar.
2- Anal- kas donemi ( 1 – 3 yas....özerklik ya da utanc ve kararsizlik.)
Bu dönemdeki fiziksel olgunluk bebeklerin emeklemelerine
yürüyüp kosmalarina olanak saglar.Bu durum da kisilik
acisindan özerklik ve bagimsizlik demektir.

Ayrica tuvaletegitiminin verildigi bir donem olarak ta onemlidir..bu
donemde ebeveynler tuvalet egitimi sirasinda baskici ve sert tutumlari
ile cocukta bir cok nevrozon yerlesmesine neden
olabilirler..dolayisiyla cocugu tuvalete alistirirken oncelikle
fiziksel olgunluga erismesi beklenmeli sonrasinda da yumusak ancak
kararli bir egitsel tutum sergilenmelidir..diskisini veya çisini
kaciran cocuk korkutulmamali cezalandirilmamalidir.

Bu evrede cezalandirilan kisitlanan ve bagimli olmaya yonlendirilen
cocuklar ileriki yaslarinda bastirilan ofke ve utanci yasarlar kararsiz
yetiskinler olurlar.

3- Cinsel dönem ( 3 – 5 yas....girisim ya da sucluluk duygulari)
Cocugun cevresindeki her seye ilgi ve merakla yaklastigi donemdir.Bu
nedenle de girisimcidir arastiricidir surekli sorar ogrenmek ister
hareketlidir.
Bu donemde cocugun ana babasina olan cinsel ilgisi de söz konusu olablir.(Freud u odipal ve elektra kompleksleri)
Ana babanin elestirel yaklasimi ve ya cocugun merakini örseleyici
tutumlar sucluluk duygusuna neden olacaktir..Dolayisiyla bu donemde
cocugun merek ve ilgisini destekleyici sorularina cevap verici
yaklasimlar özgüvenin olusmasinda da etkili olacaktir.
4- Gizil dönem ( 6 – 11 yas...beceri ya da asagilik duygulari)
6 – 11 yaslari arasindaki bu donem surekli etkinlik icerisinde
olan okul cagi cocugunu kapsar.Cocuga amaclarinin ve hedeflerinin
degerli oldugu hissettirilirse ve desteklenirse becerileri ve
arastirici yani gelisir.
Bu donem cocugun hayatina "ögretmen" kavraminin girdigi donemdir.
Okul problemleri basgösterir.ogretmen ve ailenin isbirlig cok
önemlidir.


5 - Ergenlik dönemi
Kimlik arayisi dis gorunum ve begenilme arzusu baskindir.Orta okul
donemine denk dusen bu surecte cinsel uyanisla beraber yani ruhsal
tepki ve davranislar gelisir..
Ergen kendini begenmez surekli kusur arar elestirilere asiri duyarlidir hircin ve kavgaci olur..
Derslere ilgi azalir ebeveynle iliskiler kopar arkadaslar ön plana
cikar bencillik yasaklara tepki baslar duygusal gel-gitler artar..
Kisaca gencin sudan cikmis baliga dondugu cok firtinali bir donemdir..
Dusunme yetenegi gelisirken ilgi alanlari cesitlenir.Cosku hayal idealizm yogunlasir.
Kimlik karmasasinin yasandigi bu donemde yine baskic anlayissiz ve
cezalandirici ana baba tutumlari ergenin isini daha da guclestirir..
Saglikli cinsel egitim icin ebeveyn ve ergen diyalogu sarttir..
Yetiskinler unutmamalidirlar ki..
Her yetiskin ergen olmustur ancak ergenler yetiskin olma yolundadirlar..destek sevgi ilgi ve anlayis beklerler..